در حالی خیزش مردمی خرداد1385 را گرامی میداریم که رسانه های داخلی و خارجی فارس اعم از طرف دار یا مخالف دولت و رژیم ایران متفقاً به بایکوت خبری تظاهرات میلیونی ملت آزربایجان پرداختند. تقریبا هیچ انعکاسی از روزها و هفته ها تظاهرات و مطالبات به حق مردم آزربایجان را شاهد نبودیم و آنجه که مجبور به انعکاس آن شدند گزینشی ، تحریف شده و با تاخیر بسیار بود.بایکوتی که تا امروز ادامه دارد اما به سبب افزایش قدرت حرکت ملی آزربایجان محکوم به رنگ باختن است .
اعتراضات دامنه دار خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر آزربایجان بود. خرداد خط بطلان بر مرکز گرایی کشید و خط افتراق آزربایجان با مرکز شد. حرکت خرداد تابوی تورک بودن در ایران را با شعار محوری " هارای هارای من تورکم " شکست . میلیونها آزربایجانی در تمام شهرهای آزربایجان به خیابان ها ریختند . اعتراضاتی که تا تهران کشیده شد و لشگری از نیروهای سرکوب گر ویژه را از صدا و سیمای رژیم تا میدان بهارستان روانه خیابان های پایتخت نژاد پرستی و شوونیسم کرد.
حرکت خرداد ترس از مرکز را زایل کرد . نیروی موثر تورک ها را عیان کرد و مانع سوء استفاده بعدی از نیروی آزربایجان در جنبش مرکز گرا و ناسیونالیست سبز شد. خرداد پایه گذار بزرگ ترین اعتراضات زیست محیطی جهان در اعتراضات چندین ساله دفاع از دریاجه اورمیه شد. خردادی ها در نبود و کارشکنی ها سپاه و بسیج و ارکان دولتی در زلزله قره باغ به میدان آمدند و گروههای امداد و نجات مردمی مستقل را در سراسر آزربایجان به پا کردند. آنان هسته اعتراضات بعدی بر علیه تروریسم در غرب آزربایجان شدند. بدون حرکات خرداد نمایشات دهها هزار نفری تراختور ممکن نبود . درست به همین علت بود که تمام رقبای داخلی و خارجی شونیسم فارس در مقابل حرکت ملی صف آرایی کردند . از سلطنت طلبان تا نیروهای چپ و بسیج و سپاه و انصار حزب اله هرکدام با ادبیات خود مردم آزربایجان را تجزیه طلب و فعالان مدنی را وابسته به خارج معرفی کردند.
اکنون پس از ده سال به تدریج اپوزوسیون حرکت ملی در خارج از مرزهای وطن در حال شکل گیر ی است و بتدریج لابی هایی را تشکیل داده و سعی در رساندن صدای ملت تورک آزربایجان به مراکز قدرت را دارد . تظاهراتی که مشخصا در آنکارا و برخی از مراکز اروپایی و آمریکایی همه ساله برپا می شود محصول این حرکت می باشد.
سایت های آزربایجانی اگرچه به صورت محدود اما به تدریج و آرام آرام به عنوان منبع و مرجع خبری از طرف خبرگزاری ها معرفی شده و حرکت ملی آزربایجان مورد کنجکاوی و رصد مراکز مختلف قدرت در جهان و همسایکان قرار گرفته است . همه پیروزیهای اخیر و اسبق حرکت ملی مدیون حرکات خرداد می باشد.
برهمه ما فعالین حرکت ملی ، هویت طلبان ، فعالین مدنی و سیاسی آزربایجان ، تشکل ها و احزاب آزربایجانی فرض است که به هر طریق ممکن یاد و خاطره این حرکات را زنده نگه داشته و با ارائه تحیل ها ، مقالات و آنالیز دقیق وقایع تاریخی خرداد، استراتژی حرکت ملی را در مقابل طوطئه ها و اقدامات شوونیست فاشیست ها و خائنین (آذری ها ) تبیین و توسعه دهند.
نگارنده بار دیگر حرکات خرداد را گرامی داشته و خاطره شهدا و کلیه کسانی که هزینه های سنگین از قبیل زندان و مهاجرت ، اخراج از کار و گرفتاری های متعدد را متحمل شدند را گرامی می دارم .
تایماز اورمو
دالاس - تگزاس
2 خرداد 94 - پنجمین سال زندگی در تبعید
