در واقع پس از ترور مطهری ، بهشتی ، باهنر و رجایی ، هاشمی رفسنجانی از نقش یک نیروی درجه دو تبدیل به یک رهبر درجه یک شد . رفسنجانی طرف اعتماد خمینی یک سیاستمدار پراگماتیست و فرصت طلب بود که با تجربه دلالی و تجاری و ثروتی که به ارث برده و از راههای دلالی ماشین و زمین به آن افزوده بود پا به عرصه سیاست و اقتصاد کشور گذاشت و تاثیر گذارترین فرد در صحنه قدرت در کشور شد .
وی سالها قوه مقننه ، رادیو و تلوزیون ، دولت و سیستم نظامی و امنیتی کشور را در دست داشت . رئوس آنچه در این سالها در راتباط با آزربایجان انجام داد را به طور خلاصه می توان در بندهای زیر خلاصه نمود:
1. نقش محوری او درارتباط با سرکوب جنبش خلق مسلمان و خانه نشین کردن و قتل تدریجی مرحوم شریعتمداری . ری شهری وزیر اطلاعات او بر گونه آیت اله شریعتمداری سیلی زد چیزی که در تاریخ شیعه هرگز اتفاق نیافتاده بود.
2. نقش وی در فرماندهی جنگ و ارنج لشگرهای اعزامی از آزربایجان و کشته شدن نیروهای رده اول فرماندهی به طوریکه بعد از جنگ چیزی از فرماندهان ارشد جنگی ترک عملا باقی نماند.
3. کاهش تدریجی وزرا و مدیران کل ترک و آزربایجانی تبار در رده بالای قوه مجریه به طوریکه تعداد وزرای ترک از بیش از بیست نفر در دولت موسوی به کمتر از هشت نفر در دولت دوم رفسنجانی رسید که نهایتا در دولت های احمدی نژاد و روحانی به کمتر از دو تا سه نفر رسید.
4. تجزیه قزوین از زنجان و تشکیل استان قزوین ، عدم استجاب درخواست مردم آستارا در پیوستن به آزربایجان که تاکنون ادامه دارد .آزربایجان زدایی از اردبیل و تجریه استان آزربایجان شرقی به اردبیل و آزربایجان شرقی .
5. جلوگیری از ورود پناهندگان جنگ قره باغ به کشور ، کمک به ارمنستان در اشغال قره باغ و سرکوب اعتراضات در تبریز و سایر شهرهای آزربایجان در جنگ قره باغ .
6. اقدامات عدیده در جهت ضعیف کردن اقتصاد آزربایجان بعد از جنگ و برجسته نمودن نقش اصفهان و بخصوص کرمان در مقابل تبریز.
7. اسکان 300،000 هزار کرد عراقی در آزربایجان غربی و شروع تغییر دموگرافیک آزربایجان غربی به منظور تغییر بافت جمعیتی تاریخی این بخش از آزربایجان به نفع اکراد.
8. تجهیز ، آموزش و پناه دادن به پ ک ک به منظور استفاده از این گروه تروریستی به منظور تحت فشار قرار دادن ترکیه برای تحویل مخالفان ایران و نیز سرکوب احزاب مسلح کرد به دست پ ک ک . ایجاد بازارچه های مرزی در مناطق کرد نشین و تقویت بی سابقه اقتصاد قاچاق درمناظق کرد نشین آزربایجان که به تولد طبقه جدیدی از ثروتمندان کرد منتهی شد و بتدریج با این روش موج بی سابقه ای از مهاجرت اکراد از ترکیه ، عراق و استان های کرد نشین ایران به آزربایجان غربی به راه افتاد.
9. شروع خشک شدن تدریجی و عمدی دریاچه اورمیه با سد سازیهای گسترده و بی و حساب و کتاب بدون توجه به عواقب زیست محیطی ، اقتصادی و سیاسی آن در زمان وی کلید خورد. شروع عملیات ساخت میان گذر دریاچه اورمیه اگرچه درزمان صدارت وی نبود اما با حمایت مجلس تحت رهبری وی عملی شد.
10. قتل دکتر زهتابی و چهرهای کمتر مشهور ادبی و سیاسی آزربایجانی درجریان قتل های زنجیره ای که عمدا به جز چند نفر از آنان که در مدیای فارسی زبان مطرح شدند سایرین به محاق فراموشی سپرده شدند.
در این مورد بیشتر خواهم نوشت .