Qadınların
kişilərlə bərabər hüquqlu olmaq uğrunda apardığı mübarizənin təmsili
başlanğıcı olaraq, 8 Mart 1857 -ci ildə ABŞ-ın Nyu-York şəhərində geyim
sektorunda çalışan yüzlərlə qadının aşağı maaşa, uzun çalışma
saatlarına, eyni zamanda pis iş şəraitinə e`tiraz olaraq tə`til etməsi
qəbul edilir. Lakin polis aksiyanın uzun sürməsinə izin verməyərək
nümayişi dağıtdı 1908-ci il
Nyu-Yorkda 15000 qadın, daha qısa çalışma saatı, daha yaxşı gəlir və səs
vermə hüququ üçün nümayiş keçirdi.
Nümayişdə ayrıca ilk dəfə olaraq
dekret icazəsi istəyən qadınların şüarı " Çörək və Gül " idi. Çörək
həyat eşqini, qarın toxluğunu, gül isə daha rifah həyat tərzini ifadə
edirdi 1909-Cu ildə isə Avropadaki qadınlar, fevral ayının son bazar
gününü, fevralın 28-ni ilk qadın günü olaraq keçirdi 1910-cu
ildə 1857-ci il hadisələrdən 52 il sonra Danimarkanın Kopenhagen
şəhərində keçirilən Qadın Sosialist İnternasyonalının qurultayında
1857-ci ilin 8 martında Nyu-Yorkda başlayan mübarizənin, qadın
hüquqlarının genişləndirilməsi və qadın həmrəyliyinin simvolu olaraq
Klara Setkin adlı bir alman sosialist qadını Amerikada
8 martda yandırılaraq öldürülən 129 qadın işçinin xatirəsinə hər il 8
mart gününü Dünya Qadınlar Günü olmasını təklif etdi və bu təklifi qəbul
edildiBəzi tarixçilərin fikrincə, 8 martın təqvimə qırmızı rəqəmlərlə düşməsinin səbəblərini bilmək üçün 1910-cu ildə həmin günün bayram kimi qeyd olunması təşəbbüsünü irəli sürmüş Klara Setkinin şəxsiyyətinə, xüsusən onun milli mənsubiyyətinə nəzər salmaq lazımdır. Yəhudi Klara Setkinin təklif etdiyi 8 Mart günü 1910-cu ildə yəhudilərin Purim bayramı ilə üst-üstə düşürdü (yəhudi təqvimində Purim bayramının yeri dəyişir). Purim bayramı isə yəhudilərdə qadın ağlı, eyni zamanda bu millətin özünümüdafiə haqlarını simvolizə edir.
Bibliya rəvayətlərinə görə, miladdan əvvəl 480-ci ildə yəhudilərin Babil əsarətindən qurtulmasından sonra arzu edənlərin Qüdsə qayıtmasına icazə verilib. Amma "özünü tutmuş" yəhudilər bunun üçün tələsmirdilər. Bu vəziyyət iranlıları getdikcə daha çox narahat etməyə başlayırdı. İran ordusunun baş komandanı Aman İran şahı Kserksin yanına gedərək vəziyyəti ona danışır. Kserks isə bütün yəhudiləri qırmağı qərara alır. Kserksin arvadı, özünün yəhudi olduğunu hamıdan gizli saxlayan Esfir ərinin qəbul etdiyi qərarı dəyişdirməyə nail olur. Nəticədə İran şahının çıxardığı qərarda yəhudilərin deyil, onların düşmənlərinin öldürülməsi nəzərdə tutulur. Tezliklə yəhudilər antisemit iranlıları darmadağın edərək Amanın qulağını kəsirlər. Yeri gəlmişkən, indiyədək yəhudilər Purim bayramında Amanın qulağını rəmzləşdirən üçbucaq şirniyyat növü bişirirlər. Çox güman ki, Klara Setkinin təklifinin əsasında şəxsi maraqlar durub. İnqilabi hərəkatın da öz bayramlarının olması istəyi aydındır. Məsləkdaşlarını həvəsləndirmək, fəhlə kişilərlə yanaşı, qadınları da mübarizəyə qatmaq ağıllı və effektli ideya idi.
1911-ci ildə Kophenagen qərarından sonra ilk dəfə olaraq 19 martda Avstriya, Danimarka, Almaniya və İsveçrə də bu bayram qeyd edilmişdir .1917-ci ildə Çar Rusiyasında qadınlar, pis həyat tərzinə qarşı " çörək və sülh " adlı nümayiş keçirdilər. 8 mart günü olan bu tətil, daha sonra digər Avropa ölkələrində də qeyd edilməyə başlandı .1975-ci il dünya qadınları üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Məhz bu il, Beynəlxalq Qadınlar ili olaraq tarixə düşdü. Həmin ilin beynəlxalq qadın ili e`lan edilməsindən sonra BMT-də 1975-ci ilin 8 martını ilk dəfə Beynəlxalq Qadınlar Günü olaraq keçirildi. İki il sonra 1977-ci ildə isə nəhayət Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ümumi Qurultayında 8 mart, qadın hüquqları və beynəlxalq sülh günü olaraq qəbul edildi.
Beynəlxalq Qadınlar Günü eyni zamanda qadın hüquqlarının genişləndirilməsinin və bu günkü qadının daha azad olmasının tarixi səbəblərinin xatırlanması üçün də xüsusi gündür.
Bütün bunları nəzərə alaraq, demək olar ki, 8 Mart, sadəcə, qadınlar günü yox, qadın-inqilabçılar günüdür
