چه بخواهيم و چه نخواهيم نهاد مرجعيت در ايران و آزربايجان ما نهادي است قوي و اثر گذار. قشري از مردم آزربايجان به شدت شيفته و سر سپرده روحانيون و مراجع خود مي باشند (اگرچه بتدريج از تعدادشان كم مي شود). بخشی از علمای حوزه‌های دینی اهل تشیع در ایران را روحانیان ترک زبان تشکیل می‌دهند. ولی به‌نظر ميرسد علمای آذربایجان همیشه در معرض انتقاد بوده‌اند و آن آرامش را نداشته‌اند که به مباحث ملي و حقوق ملل ساكن در ايران بپردازند. آنها همواره بیم آن داشته‌اند که به قوم‌گرایی متهم شوند . در هر صورت به نظر مي رسد استفتاء از مراجع و نظر مساعد آنان اقدام بايسته و بجايي در جهت همراه كردن قشر مذهبي جامعه در جهت رفع محدوديت هاي ملي است . در آبان 88مرجع عالي قدر مرحوم آقاي منتظري فتواي تاريخي در اين مورد صادر فرمودند:
هیچ کس حق ندارد معتقد به این باشد که زبان و هویت ترکی در ایران از بین برود و یا ترکها به زبان مادری خود تحصیل ننمایند .
در دي ماه همان سال استفتائي از حضرت آيت اله بيات زنجاني در خصوص زبان مادري و وظيفه مسلمين بخصوص ملت ترك ايران در قبال اشغال قره باغ پرسيدم كه منجر به صدور فتواي تاريخي و بسيار مهم ايشان گرديد. اما همزمان عين همين سوالات از آيت الله وحيد خراساني و آيت الله صانعي نيز به عمل آمد كه تاكنون بي جواب مانده است. به راستي معني سكوت اين مراجع چه مي تواند باشد. در حول و حوش عيد غدير امسال آيت الله روحاني كوروش هخامنشي را پادشاهي دادگر خوانده بودند و مطالبي در جهت تاييد اين پادشاه باستاني گفته بودند كه در سايت ايشان قابل دست يابي است . لذا بنا به وظيفه سوالاتي از ايشان پرسيده شد كه تاكنون بي جواب مانده است.
با سلام و عرض تبريك به مناسبت عيد غدير خم
1- با توجه به ممنوعيت زبان و فرهنگ و رسوم مردم ترك آذربايجان و اقدامات دولت در جهت فرهنگ زدايي و استقرار يك زبان و يك فرهنگ در كشور وظيفه يك آذربايجاني ترك شيعه در قبال اين سياست چه مي باشد؟
2- با توجه به اشغال خاك مسلمانان شيعه توسط ارامنه مسيحي در كشور آذربايجان كمك هاي دولت جمهوري اسلامي به اشغال گران ارمني آيا از نظر شرعي صحيح است يا خير؟
3- تكليف مسلمانان ايراني بخصوص مسلمانان ترك آذربايجاني در مقابل اشغال گران ارمني چيست ؟
آيا واقعاً ترك را جز ترك دوستي نيست ؟! آيا مصالح سياسي و قومي فارس ها حتي از عمل به واجبات شرعي نيز اولاتر است ؟!اين را در مورد دولت مردان مي توانم بفهمم اما در قبال رجال ديني نه مي توانم توجيهي بيابم و نه عذر شرعي در قبال بيان حقيقت مي توانم پيدا كنم .خدواند همه ما را به راه راست هدايت فرمايد.
..............................................................................................................
آيت الله بيات زنجاني
پيوست:
استفتا در امور سياسي مسلمين
با سلام و عرض تسليت به مناسبت محرم الحرام و رويدادهاي ناگوار جاري در ايران
حضرت آيت الله مواضع حضرتعالي در دفاع از اسلام و مسلمين بر كسي پوشيده نمي باشد . لذا خواهشمند است به سوالات اينجانب در صورت امكان جواب مقتضي داده شود:
1.مواضع پان ايرانيستي و باستان گرايي (كه از حكومت منحوس پهلوي در ايران شروع شده و تاكنون ادامه دارد )و به رسميت نشناختن زبان مردم آذربايجان و ممنوعيت آموزش آن و نيز عقب ماندگي هاي عمدي اقتصادي و اجتمايي اين قسمت از كشور زخم عميقي در روح و جان هموطنان ترك آذربايجاني ايجاد نموده است. لطفا اعلام بفرماييد ادامه اين وضع از نظر شرعي مجاز مي باشد يا خير؟ و همچنين تكليف شرعي مسلمانان ترك آذربايجاني براي مقابله با اين شرايط چيست؟
پاسخ : با سلام و تحيت ؛ اصل پانزدهم قانون اساسي تكليف دولت و مردم را مشخص كرده است و هموطنان ترك زبانمان بايد تلاش كنند اين اصل به طور كامل احيا گردد چرا كه مطالبه حق از تكاليف همه مسلمانان است.
2.همانگونه كه مستحضر مي باشيد بيست درصد خاك جمهوري آذربايجان كه شيعه و مسلمان مي باشند و ارتباط بسيار نزديك فرهنگي و ديني و زباني و خوني با هموطنان ترك آذربايجاني در ايران دارند توسط دولت غير مسلمان ارمنستان به اشغال در آمده و قتل عام هاي متعدد در روستاها و شهرهاي قره باغ اشغالي انجام شده است. آيا همكاري و پشتيباني مستقيم و غير مستقيم دولت جمهوري اسلامي ايران با دولت اشغال گر ارمنستان از نظر شرعي صحيح مي باشد يا خير؟ و نيز تكليف شرعي آذربايجاني هاي ايران در صورت آغاز جنگ با نيروهاي اشغالگر چه مي باشد؟
با آرزوي طول عمر و عزت براي اسلام و مسلمين و رفع تضييقات نسبت به عموم مسلمين.
پاسخ : تكليف اوليه همگان از مردم مسلمان و نيز نظام جمهوري اسلامي، دفاع از برادران شيعه و سني آذربايجان است و اين وظيفه اختصاص به آذربايجان ندارد و شامل همه ملل مظلوم عالم مي شود ؛ بنابراين دفاع از مردم مسلمان قره باغ هم تكلبف دول اسلامي از جمله جمهوري اسلامي و نيز مسلمانان عالم است.
